The Law is hard, but it is the Law.

Twarde prawo, ale prawo ( łac. Dura lex, sed lex ) – to podejście do prawa, które zakłada, że przestrzeganie prawa powinno być konsekwentnie egzekwowane, nawet kosztem innych wartości, takich jak sprawiedliwość społeczna czy równość. Twarde prawo jest zwykle kojarzone z karnością, surowymi karami i niską tolerancją dla przestępstw. Stosowanie omawianej zasady ma swoje zalety i wady. Zaletą konsekwentnego i bezkompromisowego przestrzegania prawa jest skuteczność w zapobieganiu przestępczości. Surowe kary i konsekwentne egzekwowanie prawa odstraszają potencjalnych przestępców. Wysokie kary np. pozbawienia wolności, mają na celu funkcję odstraszającą jak i mającą odizolować przestępców od społeczeństwa, stwarzając poczucie bezpieczeństwa, ładu społecznego, sprawiedliwości, a także poczucia troski i porządku zapewnianego przez państwo. Duże znaczenie ma nieuchronność kary, która zostanie wymierzona sprawcy czynu zabronionego prawem. Wadą zasady twardego prawa jest brak elastyczności przy wykonywaniu funkcji sądowniczej, Twarde prawo może nie uwzględniać różnych okoliczności i kontekstu popełnionego przestępstwa, co może prowadzić do niewspółmiernych kar i tym samym poczucia niesprawiedliwości.

Zasadna twardego prawa dotyczy głównie prawa karnego, gdyż w polskim prawie cywilnym ustawodawca zawarł w art. 5 KC przepis mówiący, że nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Reasumując, stosowanie zasady twarde prawo, ale prawo sprawdza się w przypadku zwalczania przestępczości w okolicznościach nie budzących wątpliwości, co do czynu karalnego, sprawcy i okoliczności. Każda sprawa jest jednak inna, dlatego sądy powinny indywidualnie i nieszablonowa rozpatrywać każdy przypadek badając czy nie zachodzą okoliczności łagodzące lub wyłączające karalność (kontratypy).